จะอยู่อย่างเป็นเหยื่อ หรือขึ้นเหนือไปนำเขา

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)

ประเทศพัฒนา ทั้งที่รู้ปัญหา ก็ไม่กล้าจะแก้

สังคมตะวันตก ที่เรายอมรับเป็นผู้นำ ก็ติดตันตรงนี้เหมือนกัน เวลานี้เขารู้แล้วใช่ไหมว่าอารยธรรมของเขาพลาด

ปัญหาสิ่งแวดล้อม ถูกให้ความสำคัญว่าเป็นปัญหาใหญ่ที่สุดของสังคมตะวันตก อยู่ในความตระหนักรู้และหวั่นกลัวของเขา แต่ที่จริงปัญหาชีวิตก็หนัก ปัญหาสังคมก็หนักทั้งนั้น ตอนนี้มันประดังกันเต็มที่ แต่ปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นตัวตัดสิน

ปัญหาชีวิตจิตใจของคน ถึงจะร้ายแรงอย่างไรก็เอาเถอะ โลกยังไม่พินาศ ก็อยู่กันไป สังคมจะเหลวแหลกอย่างไร ก็อยู่กันไป แต่ถ้าโลกนี้พินาศ คนจะอยู่ไม่ได้ ก็เลยเอาปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นตัวตัดสินว่าการพัฒนาที่ทำกันมานี้ผิดแน่ๆ

เมื่อการพัฒนาที่ผ่านมานั้นผิด อารยธรรมที่ผ่านมานี้ก็ผิด แต่เมื่อผิด ก็ไม่รู้จะออกไปทางไหนอย่างไร และถ้าออก ก็กระทบกระเทือนสถานะของตนเอง ทั้งในทางทรัพย์และอำนาจ ทั้งผลประโยชน์ และความยิ่งใหญ่

มหาอำนาจจะยอมสละความยิ่งใหญ่ได้อย่างไร และความยิ่งใหญ่จะอยู่ได้อย่างไร ถ้าไม่มีผลประโยชน์

แล้วผลประโยชน์จะไปเอาจากไหน ในประเทศตัวเองย่อมไม่พอ ก็ต้องไปเอาประเทศอื่นๆ เป็นแหล่งป้อนทรัพยากร และเมื่อเอาทรัพยากรมาผลิตแล้ว ก็ต้องให้ได้ผลประโยชน์มาก

จะได้ผลประโยชน์นั้นจากไหน ก็ต้องให้มีผู้บริโภคมาก ก็ต้องไปเร่งคนในประเทศที่ด้อยกว่าเหล่านี้ ให้มีค่านิยมบริโภคมาก แกบริโภคมาก ฉันก็ได้ผลประโยชน์มาก มันก็พันกันอยู่อย่างนี้

แต่แท้จริงนั้น ถึงจะหลายประเทศต่างกัน แต่ก็โลกใบเดียวกัน เพราะฉะนั้น จึงเป็นการมาร่วมกันทำลายโลก

ถ้ามองในแง่ของแต่ละประเทศ ก็คือ ฉันชนะ หรือฉันจะแพ้ ฉันแพ้ไม่ได้ ฉันต้องชนะ

ในสภาพเช่นนี้ ประเทศที่ไม่รู้ตัว ก็กลายเป็นเหยื่อโดยสมบูรณ์ ไม่รู้ว่าที่ตัวกำลังทำอยู่ นึกว่าตัวเก่ง ตัวมีบริโภคมาก ได้ใช้เทคโนโลยีที่ก้าวหน้าอะไรนั้น ที่จริงก็เป็นเหยื่อเขาเท่านั้นเอง อันนี้ไม่รู้เลย แย่ที่สุด

สังคมไทยเราอยู่ในภาวะนี้หรือเปล่า แค่เกิดความตระหนักรู้ในระดับสังคมนี่ คนไทยก็ยังไม่ได้แล้ว

ประเทศอื่นเขาต้องการความยิ่งใหญ่ ให้ได้ชัยชนะในการแข่งขันระหว่างประเทศ เขากำลังจะเล่นงานเรา เราก็ต้องรวมใจกันขึ้นมา สร้างเครื่องคุ้มกันตัว ไม่ให้เขาเข้ามาครอบงำ แค่นี้ก็จะดีขึ้น แต่ก็ทำไม่ได้

เลยกลายเป็นว่า คนไทยแต่ละคนแต่ละกลุ่มก็แข่งกันเอง เป็นไปตามกระแสที่เขาสร้างหรือจัดสรรขึ้น จึงเป็นเหยื่อตกอยู่ใต้กระแสนี้เต็มที่ แล้วก็มาเล่นงานกันเอง โดยที่ตัวเองก็เป็นเครื่องมือของเขาที่จะมาเล่นงานกัน

เรื่องนี้ไม่น่าภูมิใจเลยสำหรับคนไทยในปัจจุบัน

เนื้อหาในเว็บไซต์นอกเหนือจากไฟล์หนังสือและไฟล์เสียงธรรมบรรยาย เป็นข้อมูลที่รวบรวมขึ้นใหม่เพื่อช่วยในการศึกษาค้นคว้าของผู้สนใจ โดยมิได้ผ่านการตรวจทานจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
ผู้ใช้พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือหรือเสียงธรรมบรรยายต้นฉบับก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง